Neden Bal Tüketmeliyiz?

Bal; yüzlerce yıldır insanların binlerce derdine derman olan harika besin, küçücük bir yaratığın olağanüstü bir düzen içerisinde meydana getirdiği mucizevi bir madde…

Sanıyoruz ki bal, yukarıdaki tanımlamaları gerçekten hak ediyor. Ancak balı bilimsel olarak nasıl tanımlayabiliriz? Yapılan araştırmalara göre bal, bal arıları tarafından çiçeklerden toplanan nektarın veya bazı ağaçlardan elde edilen salgıların, yine bal arıları tarafından işlenmesiyle oluşan tatlı bir besindir.

Balın kokusu, rengi, görünümü, tadı ve kristalleşmesi balın alınmış olduğu bitki kaynağına göre farklılık gösterir. Bal analizlerden elde edilen sonuçlara göre çeşitli türdeki ballarda bir çok enzim, vitamin, asit ve bazı elementler belirlenmiştir. Tabii balda yukarıda sayılan maddelerin hepsinin bulunması söz konusu değildir. Balın kaynağına göre bu maddeler bal içerisinde belirli oranlarda bulunmaktadır. Bal, içerisinde bu çeşitlilikten dolayı oldukça değerli bir besindir. Balın içerisindeki su miktarı balın olgunluğu hakkında bize bir bilgi verir. İyi olgunlaşmış bal uzun süre hiçbir bozulmaya uğramadan saklanabilir. Balda zamanla kristalleşme görülebilir, fakat bu olay balın bozulduğu, şekerleştiği veya balın şekerden üretildiği anlamına gelmez. Ama bu yanlış kanı halk arasında oldukça yaygındır.

Balın kristalleşmesi tamamen doğal bir olay olup bal standartı TS 3036’nın 0.2.1. no’lu bölümde “…kristalleşmiş süzme bal, doğal şartlarda glikozu kısmen veya tamamen kristal hale gelmiş ve akıcılığını az veya çok kaybetmiş süzme baldır..”şeklindeki ifadelerle bu durum açıklanmaktadır. Eğer bal kristalleşirse, balı, kabı ile birlikte sıcak suda bir süre bekletilip onun tekrar eski halini almasını sağlayabiliriz. Ancak eritilmesi yerine bu halde tüketilmesi daha uygundur.

Çünkü her besinde olduğu gibi balda da ısıtma işlemi, balın yararlı özelliklerinin azalmasına sebep olabilir. Hatta bu sıcaklık 55-60 derecenin üzerine çıkarsa bal, glikozdan oluşan reçel vs. gibi sıradan karbonhidrat besinlere dönüşebilir. Balın insanlar tarafından kullanımı çok eskilere dayanmaktadır. Antiseptik, bakterist ve antimikrobik özellikleri olduğu belirlenen bal sade olarak alınabildiği gibi ılık su veya sütle karıştırılarak şerbet halinde de alınabilir. Bu şekillerde kullanılan bal insanlara fiziksel olarak sağlık ve zindelik getirdiği gibi ruhen de bir mutluluk ve dinginlik verir.